اورژانس دندانی

در این مطلب به مواردی درباره مشکلات اورژانسی دندانپزشکی مانند افتادن دندان بر اثر ضربه شدید، لق شدن دندان، لب پر شدن و شکستگی دندان، آسیب به بافت دهان و لثه، عفونت شدید دندان، از جا در آمدن روکش موقت دندان و سایر حوادث دندانی پرداخته می شود. همچنین در انتها برای پیشگیری از حوادث دندانی توصیه هایی مطرح می شود.

آیا برای اتفاقات غیر منتظره ای که ممکن است برای دندان شما پیش آید آمادگی دارید؟

اگر اتفاقی برای دندان شما افتد، دندانپزشکتان باید اولین کسی باشد که با او تماس می گیرید. اکثر دندانپزشکان زمانی را برای موارد اورژانسی دندان اختصاص می دهند. همیشه شماره مطب دندانپزشکتان را در دسترس داشته باشید.
اگر در خانه هستید یا در مسافرت به سر می برید، نکات زیر به شما کمک می کنند تا پیش از رساندن خود به دندانپزشک، مشکل دندانی به وجود آمده را مدیریت کنید. به خاطر داشته باشید که در برخی از حوادث دندانی، دیرتر از 30 دقیقه رسیدن به دندانپزشک برابر است با از دست دادن دندان.

از جا در آمدن دندان بر اثر ضربه

بیرون آمدن دندان از جای خودش بر اثر ضربه یک اورژانس دندانی است که نیاز به توجه فوری دارد. اگر مراحل اورژانسی به درستی و بلافاصله بعد از افتادن دندان بر اثر ضربه انجام شوند، احتمال اینکه دندانپزشک بتواند دندان را در جای خودش قرار دهد و دندانی که افتاده است، حفظ شود بسیار زیاد است.
دندانی که افتاده است را از بالای دندان یا همان تاج دندان در دست بگیرید. به ریشه های دندان دست نزنید.
برای اطمینان از اینکه دندان تمیز است، دندان را زیر شیر آب بگیرید. با مسواک یا برس دندان را نشویید. بافتی که ممکن است به دندان چسبیده باشد را جدا نکنید.
اگر می توانید، دندان را به دقت و به آرامی در جای خود قرار دهید. سپس به آرامی سعی در بستن فک خود کنید.
اگر نمی توانید دندان را در جای خود قرار دهید، آن را در یک ظرف کوچک یا در یک فنجان شیر قرار دهید. توجه کنید که گزینه قبلی روش مناسب تری است.
سریعا با دندانپزشک خود تماس بگیرید، چون رساندن خود به دندانپزشک علاوه بر انجام نکات گفته شده، به حفظ دندان بیرون آمده کمک می کند. هر چه دندان دیرتر درجای خود دوباره کاشته شود، احتمال موفقیت حفظ دندان کمتر می شود.

لق شدن دندان و جابجایی دندان

اگر دندانی دارید که لق شده است یا جابجا شده است، سریعا با دندانپزشک خود برای گرفتن یک وقت اورژانسی تماس بگیرید. می توانید قبل از رسیدن به دندانپزشک، دندان جابجا شده را با فشار کم انگشت به جای خود بازگردانید. به دندان فشار زیاد نیاورید. برای جلوگیری از جابجا شدن دندان فک خود را ببندید. ممکن است دندانپزشک دندان لق شده را به دندان مجاور متصل کند.

لب پر شدن دندان، شکستگی یا ترک خوردن دندان

اگر دندانتان لب پر شده است و دردی ندارید، جز موارد اورژانس دندانپزشکی نیستید و می توانید چند روز بعد به دندانپزشک مراجعه کنید. اما در جویدن غذا باید مراقب دندان لب پر شده باشید تا بیشتر لب پر نشود. دندانپزشک برای درمان دندان لب پر شده ممکن است اطراف دندان را بتراشد و لب پریدگی دندان را صاف کند یا از مواد پرکننده کامپوزیتی برای ترمیم استفاده کند.
دندان شکسته یا ترک خورده جز موارد حساس و جدی اورژانس دندانی است. معمولا در شکستگی یا ترک خوردگی دندان، احتمال آسیب رسیدن به داخل دندان نیز است. در شکستگی های شدید دندان، احتمال از دست دادن دندان نیز هست. اگر دندانتان شکسته است سریعا برای گرفتن وقت اورژانسی با دندانپزشکتان تماس بگیرید و مراحل زیر را دنبال کنید:

• دهان تان را به آرامی با آب گرم شستشو دهید.
• اگر شکستگی دندان باعث ایجاد تورم در صورتتان شده است از کمپرس یخ استفاده کنید.
• اگر درد دارید از مسکن هایی مانند آستامینوفن استفاده کنید.
• هرگز از مسکن های موضعی برای لثه خود استفاده نکنید. چون این مسکن ها بافت لثه را می سوزانند.

دندانپزشک برای بررسی و تشخیص وضعیت دندان شکسته به عکس اشعه X نیاز دارد. اگر عصب دندان (پالپ دندان) آسیب دیده باشد، ممکن است نیاز به انجام روت کانال باشد. اگر پالپ دندان آسیب ندیده باشد فقط ممکن است ترمیم روکش دندان مورد نیاز باشد.
بعضی از دندانپزشکان ترمیم روکش دندان را در مطب با استفاده از تکنولوژی CAD/CAM می سازند و در همان جلسه کار درمان تمام می شود. بعضی دیگر از دندانپزشکان از لابراتوارهای خارج از برای ساخت ترمیم روکش دندان کمک می گیرند. در این موارد برای شما یک روکش موقت ساخته می شود تا روکش اصلی دندان در لابراتوار ساخته شود. اگر دندان شکسته شده قابل حفظ کردن نباشد، می توانید از گزینه های دیگر مانند ترمیم های متکی بر ایمپلنت یا بریج دندان به عنوان جایگزین دندان از دست رقته استفاده کنید.

آسیب به بافت دهان و درد در ناحیه صورت

هر نوع آسیبی به دهان مانند زخم های عمیق، بریدگی یا پاره شدن لب ها، گونه ها، دهان و زبان به عنوان آسیب به بافت شناخته می شوند و یک اورژانس دندانپزشکی محسوب می شوند. اگر هر نوعی از آسیب به بافت را تجربه کردید، بسیار مهم است که محل آسیب دیده را بلافاصله با آب گرم شستشو دهید. اگر زبان شما خونریزی دارد، به آرامی زبانتان را بیرون آورید و با گاز استریل روی زخم را فشار دهید. سعی کنید هر چه سریع تر خود را به یک جراح فک و صورت یا به بخش اورژانس یک بیمارستان برسانید.
برای کاهش درد مرتبط با آسیب به بافت دهانی، میتوانید از استامینوفن استفاده کنید. هرگز از آسپرین یا ایبوپروفن در اورژانس های دندانپزشکی استفاده نکنید چون این داروها ضد انعقاد خون هستند و باعث افزایش شدت خونریزی می شوند.

سایر مشکلات اورژانسی دندانپزشکی – عفونت شدید دندان

به طور کلی هر مشکل دندانی که نیاز به درمان فوری برای حفظ دندان، قطع فوری خونریزی دندان و بافت دهان یا کاهش درد شدید در ناحیه دهان داشته باشد جز اورژانس دهان و دندان دسته بندی می شود.
عفونت شدید یا آبسه در دهان بسیار خطرناک است و حتی ممکن است کشنده باشد و باید سریعا درمان شود. دندانپزشک شما می تواند اولین مرحله عصب کشی یا درمان ریشه را انجام دهد یا ممکن است شما را به یک متخصص اندو برای برای باز کردن دندان و تخلیه آبسه و عفونت داخل دندان ارجاع دهد. اگر دسترسی به دندانپزشکتان ندارید، سریعا به بخش اورژانس یک بیمارستان مراجعه کنید.

مشکلات روکش موقت دندان

جدا شدن روکش موقت دندان از موارد اورژانسی دندانپزشکی نیست. اما مهم است که تا قبل از دسترسی به دندانپزشک، روکش موقت دندان در جای خود قرار داده شود و موقعیت اصلی دندان در دهان حفظ شود.
روکش موقت دندان را می توان به آسانی و با استفاده از وازلین و خمیردندان یا هر ماده مشابه دیگری در جای خود چسباند. بعد از چسباندن مجدد روکش موقت، یک گاز استریل را روی دندان بگذارید و به آرامی فک را ببندید تا به روکش دندان فشار وارد شود و روکش در جای خود محکم شود. سعی در چند روز آینده به دندانپزشکتان مراجعه کنید تا روکش موقت دندان دوباره با چسب مخصوص چسبانده شود.

آیا واقعا این یک اورژانس دندانپزشکی است؟

تراش دادن یک دندان لب پر شده، چسباندن مجدد یک روکش دندان که درد ندارد و چسباندن مواد کامپوزیتی روی دندان برای ترمیم یک لب پریدگی دندان هیچ کدام از موارد اورژانس دندانپزشکی نیستند. این مشکلات می توانند بدون گرفتن نوبت اورژانسی و در ساعات کاری معمولی حل شوند.

اگر مطمئن نیستید که مشکل پیش آمده برای دندان شما یک اورژانس دندانی است، سوالات زیر را بررسی کنید:

• آیا در دهانتان خونریزی دارید؟
• آیا درد شدید دارید؟
• آیا دندان لق شده دارید؟
• آیا به صورت یا دهان شما ضربه وارد شده است؟
• آیا تورم در ناحیه دهان یا صورت دارید؟
• آیا تورم لثه یا درد در یک نقطه از لثه دارید؟

اگر پاسخ شما به هر یک از سوالات مثبت است، بلافاصله با دندانپزشک خود تماس بگیرید چون مورد اورژانس دندانی دارید. خیلی مهم است که دقیقا به دندانپزشک خود توضیح دهید که چه اتفاقی برای دندان تان افتاده است و چه حسی دارید.
اگر درد شدید ناشی از خوردن غذاها یا نوشیدنی های خیلی داغ دارید، آب خنک بنوشید. این کار درد را کاهش می دهد. به آرامی آب خنک را در دهان خود نگه دارید و سپس بنوشید تا بتوانید خود را به دندانپزشک برسانید.
اگر به سرما حساسیت دارید یا دچار مشکلات تنفسی می شوید، از نوشیدنی ها و غذاهای سرد دوری کنید. از بینی نفس بکشید و با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
اگر هنگام جویدن یا فشار آمدن به دندان دردی احساس می کنید، ممکن است نشانه عفونت و آبسه در دندان باشد. این یک اورژانس دندانی است و باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید.

چگونه از یک حادثه دندانپزشکی جلوگیری کنیم؟

بسیاری از موارد اورژانسی دندانپزشکی با معاینات دوره ای قابل پیشگیری هستند. در معاینات دوره ای دندانپزشکی از سلامت دهان و دندان خود و استحام و پوسیده نبودن دندان خود مطمئن می شوید.
استفاده از نایت گارد یا محافظ های دندان در هنگام فعالیت های ورزشی، از دندان در مقابل شکسته شدن، لب پر شدن یا افتادن دندان بر اثر ضربه جلوگیری می کند. کارهایی مانند جویدن یخ یا غذاهای سفت را که ممکن است باعث شکستگی یا ترک خوردن دندان شوند انجام ندهید. اگر به مسافرت طولانی یا جایی می روید که دسترسی به دندانپزشکتان ندارید، بهتر است قبل از رفتن برای معاینه دوره ای به دندانپزشکتان مراجعه کنید. در این معینه دندانپزشک بررسی می کند که شما دندان یا روکش دندان لق شده، پوسیدگی دندانی نزدیک به عصب دندان که منجر به درد شدید یا آبسه کردن شود یا سایر مشکلات دندانی را ندارید. این مشکلات به آسانی قابل درمان هستند پیش از اینکه تبدیل به یک اورژانس دندانی شوند.
برای اورژانس دندانی آماده باشید چون ممکن هر جا و در هر زمانی پیش آید.