بیماری لثه و انواع آن
- ژنژیویت
ژنژیویت خفیف‌ترین نوع بیماری لثه است که باعث قرمزی، تورم و احتمال خونریزی لثه می‌شود. معمولاً در این مرحله بیماری لثه، هیچ ناراحتی یا دردی ایجاد نمی‌شود. اغلب ژنژیویت در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می‌شود. ژنژیویت وضعیتی قابل برگشت بوده و با درمان مناسب و رعایت بهداشت بهبود می‌یابد.
عوامل زمینه ساز در ایجاد ژنژیویت عبارتند از دیابت، سیگار کشیدن، افزایش سن، زمینه ژنتیکی، بیماری‌های سیستمیک، استرس، تغذیه نامناسب، بلوغ، نوسانات هورمونی، بارداری، عفونت ایدز و برخی داروها.
در شکل سمت چپ عکس لثه سالم و سمت راست عکس لثه بیمار و ملتهب نشان داده شده است. همان طور که در تصویر میبینید در صورت بیماری لثه، اتصال لثه با دندان از دست رفته و شیار بین آنها تشکیل می شود. این شیارها خود به منشا عفونت و گسترش بیماری لثه بدل می شوند.
- پریودنتیت
در صورتی که ژنژیویت به موقع درمان نشود، پیش رفته و به پریودنتیت تبدیل می‌شود. بنابراین پریودنتیت بیماری پیشرفته لثه است. به مرور زمان پلاک‌ها گسترش یافته و به محدوده ای فراتر از مرز لثه و به نواحی زیر لثه می‌رسد. سموم حاصل از تکثیر باکتری‌ها باعث تحریک واکنش التهابی مزمن می‌شود که در آن به بافت‌های سالم حمله کرده و در نتیجه آن استخوان‌ها و بافت های احاطه کننده دندان تجزیه و تخریب می‌شوند. در اثر این فرایند، لثه از دندان فاصله گرفته و شیارهایی بین آن ها تشکیل می‌شود که به آن پاکِت گفته می‌شود. ذرات غذا و باکتری‌ها در این شیارها محبوس شده و عفونت ایجاد می‌کنند. با پیشرفت بیماری عمق پاکت افزایش یافته و بخش بیشتری از لثه و استخوان تخریب می‌شود. اغلب این فرایند مخرب علائم بسیار خفیفی ایجاد می‌کند. در نهایت دندان لق شده و باید کشیده شود.
پریودنتیت به چند شکل ممکن است دیده شود که متداول‌ترین انواع آن به صورت زیر است:
- پریودنتیت تهاجمی: مشخصه های متداول این وضعیت عبارتند از: از دست رفتن سریع چسبندگی ساختارها، تخریب استخوان و تجمع فامیلی یا خانوادگی. پریودنتیت مهاجم بیشتر در بیمارانی اتفاق می‌افتد که بیماری دیگری هم دارند.
- پریودنتیت مزمن: منجر به التهاب بافت‌های پشتیبانی کننده دندان، از دست رفتن چسبندگی به صورت پیش رونده و تحلیل رفتن استخوان می‌شود. این نوع پریودنتیت، متداول‌ترین نوع آن است و با تشکیل پاکِت بین دندان و لثه و یا پس‌روی لثه شناخته می‌شود. پریودنتیت مزمن در بزرگسالان شایع است. اما در هر سنی ممکن است اتفاق بیافتد. پیشرفت فرآیند از دست رفتن چسبندگی به تدریج اتفاق می‌افتد. اما گاهی نیز ممکن است این پیشروی سریع باشد.
- پریودنتیت به عنوان نشانه بیماری سیستمیک: این وضعیت در سنین جوانی اتفاق می‌افتد. بیماری‌های سیستمیک مانند بیماری قلبی، بیماری ریوی و دیابت می‌تواند به این نوع پریودنتیت منجر شود.
- بیماری پریودنتال نکروزی: این وضعیت عفونتی است که با نکروز بافت‌های لثه، رباط پریودنتال و استخوان آلوئولار مشخص می‌شود. این ضایعات در اکثر موارد در افرادی دیده می‌شوند که دچار بیماری‌های سیستمیک مانند عفونت ایدز، سوءتغذیه و وضعیت‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی هستند.