کشیدن دندان عقل
دلایل مختلفی برای کشیدن دندان عقل وجود دارد. در حال حاضر برخی از دلایل مورد بحث است و از نظر برخی دندانپزشکان قابل قبول نیستند. اما برخی از دلایل آن مهم و اجتناب ناپذیر هستند.
دلایل کشیدن دندان عقل
- عفونت های اطراف دندان (پری کرونیت)
- عوارض مربوط به پوسیدگی دندان
- بیماری لثه
- کیست و تومور
- خطر آسیب دیدن دندانهای مجاور و باز جذب ریشه آن ها
- فشار، سردرد و درد مزمن دندان
- مشکلات مربوط به ناهمراستایی دندان ها
- کشیدن دندان به علت به هم ریختگی و شلوغی دندانهای جلو
برخی از دندانهای عقل را به سختی می‌توان حفظ کرد
غالباً دندان عقل در موقعیتی قرار دارد که به سختی می‌توان بهداشت آن ها را رعایت کرد و آنها را خوب تمیز کرد و گاهی اوقات تمیزکردن کامل آن امکان‌پذیر نیست. به ویژه در موارد زیر این موضوع بیشتر اتفاق می‌افتد:
- دندان‌هایی که کامل بیرون زده‌اند اما موقعیت خوبی ندارند یا هم راستا با سایر دندان‌ها نیستند.
- دندان‌هایی که کامل بیرون نزده اند و تنها بخشی از آنها از لثه خارج شده است.
- افرادی که خوب مسواک نمی‌زنند.
به هر علت اگر محیطی برای تجمع باکتری‌ها و پلاک در دهان فراهم شود (از رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان توسط فرد گرفته تا عوامل زمینه ساز دیگر)، دندان‌ها و بافت‌های اطراف آن ها در خطر بالای التهاب و عفونت قرار می‌گیرند. این وضعیت می‌تواند موجب پوسیدگی دندان، بیماری لثه و عفونت‌های مکرر اطراف دندان (پری کرونیت) شود. به علاوه، تجمع باکتری‌ها و ذرات غذایی باعث ایجاد بوی بد دهان میشود.
به همین علت در چنین شرایطی دندانپزشک ممکن است ترجیح دهد دندان عقل را بکشد و از مشکلات محتمل گفته شده جلوگیری نماید. در واقع بیشتر نگرانی دندانپزشک مربوط به دندانهای مجاور عقل است چون هر مشکلی که برای بافت‌های لثه اطراف این دندان ایجاد شود، در دندانهای مجاور آن نیز تأثیر می‌گذارد. همچنین پلاک تجمع یافته در اطراف این دندان، می‌تواند به دندان مجاور آن گسترش پیدا کند و خطر پوسیدگی آن را نیز افزایش دهد. بنابراین در صورتی که دائماً مشاهده میشود بیمار نمی‌تواند دندان عقل خود را به خوبی تمیز کند، منطقی نیست که صبر کنید تا مشکل جدی ایجاد شود و دندانهای مجاور آسیب ببیند. چون در این مرحله بسیاری از آسیب دیدگی‌ها جبران ناپذیر هستند. حتی در موارد آسیب دیدگی شدید، دندان‌ها باید کشیده شوند. گاهی نیز عفونت به استخوان زیر دندان می‌رسد و باعث تحلیل رفتن آن میشود.
وجود ناهنجاری‌ها یا زایده های آسیب‌زا
یکی از دلایل بسیار معتبر برای کشیدن دندان عقل، وضعیت‌های مربوط به ناهنجاری‌ها است. از جمله این موارد می‌توان به تشکیل کیست و تومور ، آسیب دیدن دندانهای مجاور مانند تحلیل رفتن ریشه‌های آن ها بر اثر وجود دندان عقل و دندان عقل اضافی که مشکلات خاص خود را دارد (مولر چهارم) اشاره کرد. با این حال بروز چنین وضعیت‌هایی نسبتاً نادر است.
پاتولوژی و ناهنجاری‌های مربوط به دندان عقل غالباً تنها زمانی شناسایی میشود که عکس پرتو ایکس از کل دهان گرفته میشود. در واقع یکی از دلایل گرفتن عکس پرتو ایکس از کل دهان، شناسایی مشکلاتی است که تنها به این صورت مشخص می‌شوند. حتی اگر هیچ ناهنجاری شناسایی نشود، این نوع ارزیابی می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار دندانپزشک قرار دهد از جمله مرحله رشد، بیرون زدن و راستا و موقعیت دندان عقل یا شناسایی موارد عدم وجود یک یا چند دندان عقل.
برخی از دلایل کشیدن دندان عقل که مورد قبول همه دندانپزشکان نیست
مثلاً در گذشته تصور می‌شد فرایند مربوط به بیرون زدن دندان از لثه، همیشه منجر به جابه‌جایی و کج شدن دندانهای مجاور میشود. در واقع هنوز نظریه به‌هم ریختگی و شلوغی دندان‌ها یا کراودینگ در تحقیقات ثابت نشده است. به علاوه امروزه بسیاری معتقدند همیشه لازم نیست دندانهای عقبی کشیده شوند.