علائم پوسیدگی دندان و انواع آن
پوسیدگی دندان یا کرم خوردگی دندان دومین مشکل شایع دهان و دندان محسوب می‌شود. در مراحل اولیه پوسیدگی دندان ممکن است هیچ دردی احساس نکنید و اصلاً متوجه آن نشوید، تا زمانی که پوسیدگی پیشرفت کرده و علائم کم کم خود را نشان می‌دهند. در اینجا با علائم پوسیدگی دندان و نشانه‌های آن آشنا می‌شوید.
علائم پوسیدگی دندان
دندان درد مکرر یا مداوم
دندان درد شدید معمولاً از مشخص‌ترین علائم پوسیدگی دندان است به خصوص در شرایطی که دندان پوسیده در تماس با چیزی قرار می‌گیرد. درد اغلب یک نشانه است و ممکن است مربوط به بافت لثه زیر دندان یا خود دندان باشد. گاهی اوقات ممکن است درد تیز و تیر کشنده داشته باشید یا دندان دردتان مبهم و کلی باشد. هر دو نوع درد علائم پوسیدگی دندان می‌باشد.
درد به هنگام جویدن غذا
اگر هنگامی که غذایی را می جوید یا گاز می‌گیرید، درد دندانتان شروع می‌شود، ممکن است علت آن ترک خوردگی یا پوسیدگی دندان باشد. اگر پس از گاز زدن سیب یا جویدن غذا درد ناگهانی و تیر کشنده احساس می‌شود، عصب موجود در داخل دندان ممکن است دچار عفونت شده باشد و در فرایند پوسیدگی قرار گرفته باشد. با لمس این ناحیه می‌توانید شدت درد را مشخص کرده و تصمیم بگیرید آیا دندان نیاز به بررسی بیشتر دارد یا خیر. اگر هنگامی که به دندان دست می‌زنید، درد می‌گیرد حتماً باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
احساس بوی بد یا طعم تلخ در دهان
پوسیدگی دندان به صورت سوراخ‌های کوچک کرم خوردگی در دندان گسترش پیدا کرده و زمینه ای بسیار مساعد برای محبوس شدن ذرات غذا و رشد باکتری‌ها فراهم می‌کنند. اسید حاصل از تغذیه باکتری‌ها از ذرات غذا، باعث ایجاد سوراخ در مینای دندان شده و درنتیجه باکتری‌ها به دندان نفوذ می‌کنند. تجمع باکتری‌ها باعث ایجاد بوی بد یا طعم بد در دهان می‌شود. همچنین بوی بد دهان می‌تواند علامت هشدار دهنده بیماری لثه که در اثر تجمع پلاک در دندان‌ها و تحریک لثه اتفاق افتاده است، باشد. در صورتی که متوجه طعم یا بوی بد دهان شدید که برطرف نمی‌شود، به دندانپزشک مراجعه کنید.
حساس شدن دندان به سرما و گرما
80% از افراد بالای 17 سال حداقل یک پوسیدگی دندان را تجربه کرده اند. در صورتی که شما نیز جزء این دسته از افراد باشید، ممکن است حساسیت دندان نسبت به غذای سرد یا گرم را تجربه کرده باشید. پوسیدگی دندان اغلب باعث حساسیت شدید به تغییرات دما در دهان می‌شود. علت این حساسیت، عصب‌های موجود در مرکز دندان است. بخش مرکزی دندان (پالپ) حاوی رگ‌های خونی و عصبی می‌باشد که به رشد دندان و عملکرد آن کمک می‌کند. هنگامی که پوسیدگی گسترش پیدا می‌کند و به این عصب‌ها نزدیک می‌شود، دمای غذایی که می‌خوریم بر روی این عصب‌ها تأثیر می‌گذارد و آنها را تحریک می‌کند.
وجود سوراخ در دندان
گسترش پوسیدگی باعث ایجاد سوراخ‌هایی در دندان می‌شود و در واقع به همین علت به آن کرم خوردگی دندان (Cavities) گفته می‌شود. در حالت طبیعی ذرات غذا، باکتری‌ها و برخی مواد موجود در بزاق، پلاک و جرم دندان را تشکیل می دهند. پلاک مواد سفید و چسبناک است که در سطح دندان‌ها تجمع یافته و حاوی باکتری‌های زیادی می‌باشد. تجمع پلاک در سطح دندان‌ها امری کاملاً طبیعی است، مگر اینکه چند روز بر روی دندان بماند (به همین علت گفته می شود حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید تا پلاک سطح دندان ها پاک شود).
هنگامی که پلاک روی دندان باقی می‌ماند، شروع به سخت شدن کرده و به رسوب تبدیل می‌شود. در این زمان باکتری‌ها در حال گسترش و نفوذ به دندان بوده و در نهایت با حل کردن دندان سوراخ ایجاد می‌کنند. اگر هنگام غذا خوردن احساس ناراحتی یا دندان درد دارید، دندان‌های خود را در آینه بررسی کنید و ببینید آیا سوراخی در آنها ایجاد شده است یا خیر.
ایجاد لکه های سیاه در دندان
اگر چه برخی از موارد کرم خوردگی به صورت سوراخ یا آبسه در سطح دندان دیده می‌شوند، برخی دیگر مشابه خال یا لکه هایی در سطح دندان خود را نشان می‌دهند. لکه های سفید، قهوه‌ای یا سیاه بر روی دندان اغلب نشان دهنده پوسیدگی دندان‌ها است اما توجه داشته باشید گاهی اوقات نیز این لکه ها طبیعی بوده و ارتباطی با پوسیدگی دندان ندارند. اگر لکه دندان نرم یا چسبناک است احتمالاً نشانگر پوسیدگی در حال گسترش می‌باشد.
در برخی موارد پوسیدگی ممکن است باعث شود تمامی دندان سیاه شود. همچنین پوسیدگی ساختار دندان را تضعیف کرده و احتمال ترک خوردگی و لب پر شدگی را افزایش می‌دهد. اگر متوجه تغییر رنگ یا لکه در دندان‌های خود شدید، برای ارزیابی و چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
خونریزی لثه هنگام مسواک زدن
اگر هنگام مسواک زدن دهانتان به علت تحریک لثه خونریزی می‌کند، ممکن است علت آن پوسیدگی دندان و آسیب دیدن عصب‌های لثه باشد. خونریزی لثه هنگام مسواک زدن می‌تواند نشانه اختلال لثه یا پوسیدگی عمیق باشد. اگر در مرز لثه دچار پوسیدگی شدید شده باشید، ذرات غذا در حفره‌های ایجاد شده گیر کرده و باعث عفونت و آسیب لثه می‌شوند.
باد کردن و تورم لثه
باد کردن و تورم لثه اگر چه وضعیتی دردناک نیست اما می‌تواند نشانه پوسیدگی دندان باشد. اگر دندانتان دچار کرم خوردگی عمیق شده باشد، عصب‌های آن آسیب دیده یا می‌میرند. این وضعیت باعث می‌شود عفونت در عصب‌ها تورم ایجاد کند اگرچه دردی ایجاد نمی‌کند. در صورتی که می‌بینید ناحیه خاصی از لثه باد کرده است، به دندانپزشک مراجعه کنید.
درد در هنگام تغییر فشار
اگر هنگام بلند شدن هواپیما دندانتان درد می‌گیرد، احتمالاً علت آن پوسیدگی دندان است. تغییر فشار هوا می‌تواند عصب‌های داخل دندان عفونی را تحریک نموده و باعث درد شدید یا ناراحتی آن شود. اگر در چنین شرایطی دچار دردی ناآشنا می‌شوید، به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان شما را بررسی کنند. رسیدگی به دندان پوسیده در مراحل اولیه، جلوی گسترش آن و از دست رفتن دندان را می‌گیرد.