اعضای بدن به طور کلی از دو قسمت بافت سخت و بافت نرم تشکیل شده اند که دندان ها جز بافت سخت محسوب می شوند،آن ها از مواد معدنی وآلی تشکیل شده اند در بستری از مواد آلی قرار دارند.موار اصلی تشکیل دهنده دندان کلسیم،فسفرو فلوراید می باشد از این رو بسیار سخت می باشند.دندان ها زنده بوده و دارای سرخرگ ،سیاهرگ و رشته های عصبی میباشند.
دندان ها در حفره استخوانی به نام آلوئول قرار داشته،توسط رشته های بافتی به استخوان آلوئول متصل میشوند. دندان ها از دو قسمت تاج و ریشه تشکیل شده اند که تاج خود از دو قسمت میناو عاج تشکیل شده است،قسمت درونی تاج را عاج می نامند که خیلی محکم نیست و در مقابل پوسیدگی مقاومت چندانی از خود نشان نمی دهد،قسمت بیرونی تاج را ،مینا گویند که سخت ترین عضو بدن است و مقاوم در مقابل پوسیدگی.
ریشه ها هم از دو قسمت تشکیل شده اند، قسمت درونی را عاج و قسمت بیرونی را سمان گویند. عاج وسمان در مقابل پوسیدگی مقاوم نبوده، بسیار ضعیف می باشند. تا زمانی که عواملی مانند پوسیدگی ،ضربه ویا عفونت باعث از بردن عروق و اعصاب د ند ان ها نشوند د ند ان ها زنده بوده ،به تحریکات مختلف از قبیل سرماو گرما جواب می دهند. ولی چنانچه عوامل ذکر شده باعث از بردن اعصاب و عروق شوند،د ند ان ها نکروز می شوند یا اصطلاحا دیگر زنده نیستند،اما این به منزله این نیست که قدرت وکار آیی ندارند،دندان ها کماکان وظیفه خود را که همانا جویدن ،صحبت کردن وحتی زیبایی رابه خوبی انجام داده ،فقط به تحریکات جواب نمی دهند وبسیار شکننده خواهند بود.
لازم به یاد آوری است که د ندا ن ها همواره تمایل به رویش دارند چه زنده ، چه مرده .بنابر این چنانچه دندانی در موقعیتی قرار گیرد که مانعی برای رویش نداشته باشد از جایگاه خود خارج شده ،به سمت فک مقابل حرکت می کند. تنها عامل مانع رویش یک دندان ،دندان روبه رویش است .
دندان ها بسته به موقعیت قرار گرفتن آنها در فک شکل های خا صی دارند،مثلا در قسمت های خلفی دارای سطوح جونده وسیع با شیار ها و بر آمدگی هایی می باشند که کاسب نامیده می شوند. ودر د ند ان های قدامی دارای لبه های تیز می باشند که وظیفه اصلی آن ها برش وبریدن غذا می باشد.هر چه سطح جونده د ند ان ها عمیق تر باشد ضریب پوسیده شدن آن ها بیشتر می باشدزیرا دسترسی و تمیز کردن آن نواحی مشکل تر می باشد.
دند ان ها از نظر قرار گیری در دهان دارای یک نظمی خاص می با شند، که این نظم را در هر فک مشاهده می کنیم، روابط دو فک هم دارای نظم خاصی می باشد،چنانچه این نظم وترتیب قرار گیری دچار مشکل شوند حتما بایستی درمان صورت پذیرد.
● سطوح د ندانی :
۱) سطح داخل دندان : نواحی مجاور زبان یا کام که به آن در فک پایین لینگوال ودر فک بالا پالاتال گویند.
۲) سطح خارجی دندان :نواحی مجاور لب یا لپ که باکال یا لیبیال نامیده می شود.
۳) سطح جونده :که در قسمتهای خلفی اکلوزال و لبه تیز دند ان های جلو را ،انسیزال گویند.
۴) سطح جانبی : نواحی که در مجاورت دند ان های جلو می باشند را مزیال می گویند.
۵) سطح جانبی: نواحی که در مجاورت د ند ان های عقب می باشند را دیستال می گویند.